รูปแบบฮาร์โมนิค: Gartley, Gartley Butterfly, Crab, Bat, Shark, Three Movements, ABCD และ Cipher (2025)

รูปแบบฮาร์โมนิค? ฮาร์ทลีย์? หรือว่ารูปแบบ Price Action ทั่วไปมันไม่พอสำหรับการเทรดให้ได้กำไรแล้วใช่ไหม? ทำไมต้องเข้าไปในป่าลึก เพื่อตามหา Butterfly, Crab, Bat และ Shark! ช่วงเวลาเทรดแบบสบายๆ อาจหมดลงแล้ว (หากบทเรียนก่อนๆ จะถือว่าเป็นช่วงที่ไม่ซับซ้อนนัก) เตรียมตัวกันให้ดี เพราะสิ่งที่เรากำลังจะศึกษาอาจทำให้คุณต้องใช้สมองอย่างจริงจัง!

ใครที่ยังเป็นมือใหม่ หรือยังไม่พร้อมรับรายละเอียดเชิงลึก อาจต้องถอยไปตั้งหลักก่อน แต่ถ้าคุณพร้อมแล้ว มาเริ่มทำความเข้าใจหัวข้อนี้ไปด้วยกัน เราจะเริ่มเข้าสู่บทที่อาจทำให้สมองของคุณทำงานหนักขึ้นอย่างแน่นอน

รูปแบบฮาร์โมนิคในการเทรด

ฮาโรลด์ ฮาร์ทลีย์ (Harold Hartley) ได้วางรากฐานให้กับการวิเคราะห์รูปแบบฮาร์โมนิคในหนังสือ “Profiting in the Stock Market” ซึ่งในหนังสือเล่มนี้มีการอธิบายถึงรูปแบบ 5 จุดที่รู้จักกันในนาม “Gartley Pattern” ต่อมา แลร์รี่ เพซาเวนโต (Larry Pesavento) ได้นำรูปแบบนี้มาปรับใช้ด้วยการเพิ่ม ระดับ Fibonacci และอธิบายกฎพื้นฐานของการสร้างรูปแบบในหนังสือ “Fibonacci Ratios and Pattern Recognition”

อย่างไรก็ตาม ไม่ได้มีเพียงแลร์รี่ เพซาเวนโตเท่านั้นที่มีส่วนร่วมในการวิเคราะห์รูปแบบฮาร์โมนิค ยังมีเทรดเดอร์หลายท่านที่ศึกษาและขยายความ หนึ่งในนั้นก็คือ สก็อต คาร์นีย์ (Scott Carney) ผู้เขียนหนังสือ “Harmonic Trading” ซึ่งเป็นผู้ริเริ่มรูปแบบ Crab, Bat และ Shark อีกด้วย

โดยภาพรวมแล้ว รูปแบบฮาร์โมนิคคือการต่อยอดความคิดเรื่องรูปร่างเรขาคณิตที่ใช้ระดับ Fibonacci มาช่วยระบุจุดกลับตัวของราคาได้แม่นยำขึ้น เป้าหมายหลักของรูปแบบยังคงเหมือนกัน คือการคาดการณ์ทิศทางราคาในอนาคต แต่การเทรดได้รับการปรับปรุงเพราะรูปแบบเหล่านี้ไม่ใช่แค่รูปทรงเรขาคณิตทั่วไป หากแต่เป็นรูปแบบที่ผ่านการคำนวณทางคณิตศาสตร์ตามสัดส่วน “อัตราส่วนทองคำ” (Golden Ratio ที่ประมาณ 1.618) เพื่อใช้บ่งบอกถึงความสมมาตรของตลาด

รูปแบบฮาร์โมนิคต่างจากการวิเคราะห์ทางเทคนิคแบบทั่วไป ตรงที่เทรดเดอร์ต้องรอให้โครงสร้างรูปแบบสมบูรณ์พร้อมยืนยันด้วยระดับ Fibonacci หากรูปแบบใดไม่เข้าข่ายตามสัดส่วนที่ระบุ จะถูกมองข้ามทันที แต่ข้อดีของการรอรูปแบบที่ “เป๊ะ” คือ คุณภาพของสัญญาณที่ดีมากขึ้น

แน่นอนว่าการหาจุดเข้าที่เพอร์เฟกต์ไม่ได้ให้ผล 100% ในทุกๆ การเทรด แต่ในระยะยาว เมื่อคำนวนความเสี่ยงและการบริหารเงินทุนอย่างถูกต้อง การจัดการความเสี่ยง ที่ดี จะช่วยให้พอร์ตเติบโตขึ้นอย่างมีนัยยะ โดยรูปแบบฮาร์โมนิคใช้ได้ดีมากในตลาดฟอเร็กซ์ แต่ในตลาดออปชั่นไบนารีก็สามารถทำกำไรได้เช่นกัน (แม้ว่ากำไรโดยรวมอาจน้อยกว่าตลาดฟอเร็กซ์หากวัดเป็นระยะยาว)

ข้อดีอีกประการของรูปแบบฮาร์โมนิค คือสามารถใช้งานได้บนทุกกรอบเวลา (Time Frame) ยกตัวอย่างเช่น บนกรอบ M1 หรือ M5 อาจใช้เวลาตั้งแต่หลักสิบนาทีถึงหลายชั่วโมงกว่าจะเกิดรูปแบบครบ ส่วนบนกรอบรายวัน (D1) อาจใช้เวลาหลายเดือนขึ้นไป ขึ้นอยู่กับแนวทางของเทรดเดอร์ว่าต้องการเทรดระยะสั้นหรือระยะยาว อย่างไรก็ดี การเทรดบนกรอบเวลาที่สูงกว่ามักได้ความแม่นยำที่ดีกว่า แต่ก็มีสัญญาณเทรดน้อยกว่าเช่นกัน

การระบุรูปแบบฮาร์โมนิค

รูปแบบฮาร์โมนิคเป็นสิ่งที่ค่อนข้างซับซ้อน และไม่ใช่ทุกคนจะมองเห็นได้ง่ายๆ ด้วยตาเปล่า รูปแบบฮาร์โมนิคพื้นฐาน (Butterfly, Crab, Bat, Shark, Cipher) มักประกอบด้วย 5 จุดสำคัญ มีโครงสร้างย่อยเป็น ABC หรือ ABCD อยู่ภายใน ซึ่งการเคลื่อนไหวของราคาระหว่างจุดเหล่านี้จะเชื่อมโยงกับอัตราส่วนฮาร์โมนิคหลักๆ อย่างชัดเจน

รูปแบบฮาร์โมนิคส่วนใหญ่จะมีลักษณะคล้ายตัว M หรือ W โดยมีการสร้าง 5 จุด ดังนี้:

• X – จุดเริ่มต้นของรูปแบบ
• XA – คลื่นลูกแรกที่เป็นขาเคลื่อนที่ (Impulse Wave)
• AB – คลื่นปรับฐาน (Correction) หลังคลื่นลูกแรก
• BC – คลื่นลูกที่สองไปในทิศทางเดียวกับ XA
• CD – คลื่นปรับฐานสุดท้ายก่อนรูปแบบสมบูรณ์

สัมพันธ์ฮาร์โมนิคระหว่างคลื่นเหล่านี้จะเป็นตัวกำหนดว่าคลื่นไหนเป็นคลื่นปรับฐาน (Corrective Wave) และคลื่นไหนเป็นคลื่นขยาย (Impulse Wave) ซึ่งเป็นจุดตั้งต้นของการสร้างรูปแบบแต่ละชนิด อย่างไรก็ดี ทุกรูปแบบจะมีโครงสร้าง ABC ซ่อนอยู่ให้เราใช้เป็นพื้นฐานการทำความเข้าใจ เพราะถ้าจับหลักการได้ว่ารูปแบบสร้างจาก ABC อย่างไร ก็จะรู้วิธีระบุรูปแบบอื่นๆ ได้ง่ายขึ้น

ตัวอย่างเช่น รูปแบบเทรด “Head and Shoulders กลับด้าน” ในการวิเคราะห์ทางเทคนิค (Reversal Pattern) ก็สามารถเป็นรูปแบบฮาร์โมนิคได้เช่นกัน หากหัว (Head) อยู่ที่ระดับ Fibonacci 1.618 นับจากไหล่ซ้าย (Left Shoulder) และไหล่ขวา (Right Shoulder) อยู่ที่ระดับ 0.618 นับจากระดับหัว การมองผ่านมุมฮาร์โมนิคจะช่วยกำหนดจุดเข้าเทรดได้แม่นยำยิ่งขึ้น:

ฮาร์โมนิคแพทเทิร์นและระดับ Fibonacci

ระดับ Fibonacci เป็นเครื่องมือสำคัญในการระบุรูปแบบฮาร์โมนิคบนกราฟราคา ส่วนตัวผู้เขียนเองนิยมใช้โปรแกรม MetaTrader 4 (MT4) เพราะมีเครื่องมือ Fibonacci ครบและใช้งานได้สะดวก

ก่อนเริ่มสแกนหารูปแบบฮาร์โมนิค เราต้องตั้งค่า Fibonacci ให้เหมาะสม โดยเพิ่มระดับต่อไปนี้:

• 0.786
• 0.886
• 1.13
• 1.272
• 1.414
• 2.0
• 2.4
• 3.618

ระดับ Fibonacci ที่กล่าวมานี้คำนวณจากสัมประสิทธิ์อนุพันธ์ (Derived Ratios) เช่น

• 0.382 = 1 – 0.618
• 0.786 = ค่ารากที่สองของ 0.618
• 0.886 = ค่ารากที่สองของ 0.786 (หรือรากที่สี่ของ 0.618)
• 1.13 = รากที่สี่ของ 1.618 หรือรากที่สองของ 1.27
• 1.27 = ค่ารากที่สองของ 1.618
• 1.414 = ค่ารากที่สองของ 2
• 2 = 1 + 1
• 2.24 = ค่ารากของ 5 (Square Root of 5)
• 2.618 = (1.618)^2
• 3.618 = 1 + 2.618

เพื่อเพิ่มระดับเหล่านี้ ให้ลากเครื่องมือ Fibonacci ขึ้นบนกราฟ จากนั้นคลิกขวา เลือก “Fibo properties”:

จากนั้นไปที่แท็บ “Fibonacci Levels” แล้วเพิ่มค่าระดับที่ต้องการลงไปทั้งหมด แล้วกดปุ่ม “Ok”:

รูปแบบฮาร์โมนิค ABCD

รูปแบบฮาร์โมนิค ABCD (หรือบางครั้งเรียกว่า AB=CD) ถือว่าเป็นรูปแบบที่ค่อนข้างเรียบง่ายที่สุด แต่สำหรับผู้เริ่มต้นก็อาจจะเจอความสับสนเหมือนที่ผู้เขียนเคยเจอมา รูปแบบนี้มี 3 คลื่นหลัก ได้แก่ AB, BC, CD โดย AB และ CD จะเคลื่อนไหวไปในทิศทางเดียวกัน ส่วน BC จะเป็นคลื่นปรับฐาน (Correction)

รูปแบบ ABCD ถือเป็นรูปแบบกลับตัว (Reversal) ซึ่งเมื่อมันสมบูรณ์ ณ จุด D มักส่งสัญญาณว่าราคามีแนวโน้มจะกลับทิศจากเดิม (ถ้าเป็น Bullish ABCD ก็อาจกลับจากขาขึ้นเป็นขาลง และถ้าเป็น Bearish ABCD ก็กลับจากขาลงเป็นขาขึ้น) จุด D จึงเป็นจุดที่น่าสนใจในการเปิดออเดอร์ตรงข้ามกับการเคลื่อนไหวก่อนหน้า

จุดเด่นของ ABCD คือความสมมาตรตรงที่ AB ≈ CD ทั้งในแง่ระยะทางราคาและช่วงเวลา ทำให้มองเหมือนรูป “N” กลับหัว (หรือ “N” ปกติ ก็แล้วแต่การขึ้นหรือลงของราคา):

เราจะแบ่ง ABCD ออกเป็น 2 รูปแบบ คือ Bullish (คาดว่าจะกลับตัวลง) และ Bearish (คาดว่าจะกลับตัวขึ้น) โดย Bullish ABCD จะมีลักษณะทำจุดสูงสุดใหม่ 2 ครั้ง และ Bearish ABCD จะมีลักษณะทำจุดต่ำสุดใหม่ 2 ครั้ง

ขั้นตอนการเกิดรูปแบบ:

• เริ่มต้นจากขา AB
• เกิดคลื่นปรับฐาน BC โดยมักจะอยู่ในช่วง 0.382 ถึง 0.886 ของ AB (ค่าอุดมคติคือ 0.618)
• ราคากลับทิศอีกครั้งที่จุด C เคลื่อนที่ขนานกับ AB เพื่อลงมาที่จุด D โดยจุด D ควรอยู่ในช่วง 1.13 ถึง 2.618 ของ BC

กฎสำคัญของความสมมาตร ABCD คือ AB ≈ CD และเวลาที่ใช้สร้างแต่ละขาก็ใกล้เคียงกัน อย่างไรก็ตาม ในทางปฏิบัติบางครั้งขา AB กับ CD อาจยาวไม่เท่ากันเป๊ะ ถือว่ายังรับได้ แต่จะเทรดยากกว่าเล็กน้อย

มาดูตัวอย่างการเทรดจริง: เราต้องหาคลื่น ABC ก่อน โดยดูการเคลื่อนไหวหลัก (AB) และการย่อ (BC) ที่ตรงเงื่อนไขตั้งแต่ 0.382 ถึง 0.886:

จากภาพ BC ปรับฐานจบที่ระดับ Fibonacci 0.618 แล้วราคาก็เคลื่อนไหวลงต่อ เราต้องระบุจุด D ซึ่งควรอยู่ในช่วง 1.13 ถึง 2.618 จาก BC และถ้า BC จบที่ 0.618 เราจะคาดหวังให้ D ปรากฏที่ 1.618 เพื่อรักษาความสมมาตร (AB=CD):

เมื่อ D มาหยุดที่ 1.618 ตามที่คาดไว้ รูปแบบ ABCD จึงสมบูรณ์ และเราพร้อมที่จะเปิดออเดอร์ Buy (ในตัวอย่างนี้เป็นสัญญาณกลับตัวขึ้น)

อย่างไรก็ตาม ถ้า BC ไปจบที่ระดับอื่น จะมีแนวทางจับคู่ดังนี้:

• ถ้า BC = 0.786 ให้คาดว่า D อยู่ที่ 1.272
• ถ้า BC = 0.886 ให้คาดว่า D อยู่ที่ 1.13
• ถ้า BC = 0.382 ให้คาดว่า D อยู่ที่ 2.618
• ถ้า BC = 0.618 ให้คาดว่า D อยู่ที่ 1.618

ในการคาดหวังขนาดของการดีดตัว (เป้าหมายกำไร) หลายคนนิยมลาก Fibonacci จาก A ถึง D แล้วรอการรีบาวด์ไปที่อย่างน้อย 0.382 หรืออาจจะ 0.618 และบางครั้งอาจใช้ระดับเดียวกับจุด A หรือ C เป็นแนวต้านหรือแนวรับในกรณีกลับตัว:

ในภาพนี้ ราคาอาจกลับตัวไม่ถึงเป้าหมาย Fibonacci 0.382 ด้วยซ้ำ แต่สำหรับออปชั่นไบนารี (ออปชั่นไบนารี) เราเพียงต้องเดาทิศทางราคาเท่านั้น ไม่จำเป็นต้องได้จำนวนจุดมาก ขอแค่ทิศทางถูกต้องก็เพียงพอ

นี่คือเสน่ห์ของรูปแบบฮาร์โมนิค เรารอให้รูปแบบเรียบร้อยสมบูรณ์ตามสัดส่วน Fibonacci หากไม่ตรงตามเงื่อนไข ก็จะไม่เข้าเทรด ซึ่งทำให้ได้สัญญาณที่น่าเชื่อถือขึ้น

วิธีเทรดรูปแบบฮาร์โมนิค ABCD อย่างถูกต้อง

ขอสรุปขั้นตอนการเทรดในรูปแบบ ABCD:

• มองหาจุด A, B, C โดยเน้นดูว่า AB เป็นคลื่นหลัก ส่วน BC เป็นการย่อในช่วง 0.382 ถึง 0.886
• วัดขนาดการย่อ BC แล้วคำนวณตำแหน่ง D ตามคู่สัดส่วนที่กล่าวถึง (เช่น ถ้า BC = 0.618 จุด D จะอยู่แถว 1.618)
• หลังจากได้จุด D ให้ลาก Fibonacci จาก A มายัง D เพื่อประเมินแนวโน้มการดีดกลับ จุดกลับตัวขั้นต่ำมักอยู่ที่ 0.382 หรือ 0.618 โดยเป้าหมายสูงสุดอาจเป็นระดับเดียวกับจุด A หรือ C
• ตั้ง Pending Order (ถ้าเทรดฟอเร็กซ์) ที่จุด D ในทิศตรงข้ามกับขา CD
• Stop loss (สำหรับเทรดฟอเร็กซ์) ไว้ใต้หรือเหนือจุด D

รูปแบบ Gartley – วิธีระบุและใช้งานรูปแบบฮาร์โมนิคอย่างถูกต้อง

รูปแบบ Gartley เป็นรูปแบบต่อเนื่องของเทรนด์ (Trend Continuation) ซึ่งเกิดขึ้นระหว่างที่ราคากำลังปรับฐาน หากเป็นรูปแบบ Bullish จะต่อยอดเทรนด์ขาขึ้น ถ้าเป็น Bearish จะต่อยอดเทรนด์ขาลง โดย ABCD ภายในรูปแบบเป็นการย่อตัวสวนทางกับทิศหลัก ขณะที่จุดเข้าเทรดคือจุด D

ลักษณะการมองเห็นคร่าวๆ ของรูปแบบ Gartley มักจะคล้ายตัว “M” ในกรณีเป็นขาขึ้น หรือคล้าย “W” ในกรณีเป็นขาลง หากเห็นโครงสร้างบนกราฟทำนองนี้ ให้จับตาดูความเป็นไปได้ว่าจะเป็นรูปแบบ Gartley:

เมื่อพบโครงสร้างคล้ายๆ M หรือ W ให้เช็คเพิ่มเติมเพราะรูปแบบ Gartley ต้องสอดคล้องกับ ABCD (AB=CD) และยังมีขา XA อีกหนึ่งขาที่เป็นคลื่นยาวสุด ทิศทางเดียวกับเทรนด์หลัก

เริ่มด้วยการลาก Fibonacci จาก X ไป A เพื่อดูว่าจุด B อยู่ที่ 0.618 หรือไม่ ถ้าใช่ ก็มีแนวโน้มว่าอาจเป็น Gartley หรือ Crab (ส่วนรูปแบบอื่นจะมีสัดส่วน B ไม่เท่ากับ 0.618) โดยจุด B ห้ามต่ำกว่าหรือสูงกว่าจุด X เป็นอันขาด:

จากนั้นคำนวณต่อสำหรับจุด C และ D:

• จุด C ต้องอยู่ระหว่าง 0.382 – 0.886 ของ AB เป็นจุดกลับตัวอีกครั้ง (ถ้าเป็น M ใน Bullish ราคาจะลงต่อ ถ้าเป็น W ใน Bearish ราคาจะขึ้นต่อ) โดยจุด C ที่ยอดเยี่ยมคือระดับ 0.618 – 0.786
• จุด D ควรอยู่ระหว่าง 1.272 – 1.618 ของ BC และต้องไม่เกิน 0.786 ของ XA (ถ้าเลยกว่านั้นไม่ถือเป็น Gartley) จุด B และ D ต้องไม่เกินจุด X

อีกเงื่อนไขที่ต้องยืนยันคือ เราต้องลาก Fibonacci จาก X ไป A เพื่อตรวจสอบว่าจุด D อยู่แถว 0.786 หรือต่ำกว่า หากผ่านเงื่อนไขทั้งหมด แสดงว่าเป็นรูปแบบ Gartley ที่สมบูรณ์ พร้อมเทรดในทิศทางเดียวกับเทรนด์หลัก (ในตัวอย่างเป็นเทรนด์ลง เปิด Sell):

เป้าหมาย (Target) ของรูปแบบ Gartley คือการลาก Fibonacci จาก A ไป D เพื่อตรวจสอบการเคลื่อนไหวกลับขึ้น/ลง เป้าหมายแรกมักอยู่ที่ระดับ 0.382 และเป้าหมายถัดไปที่ 0.618:

วิธีระบุและเทรดรูปแบบ Gartley อย่างถูกต้อง

สรุปเงื่อนไขและวิธีเทรดรูปแบบ Gartley:

• มองหาโครงสร้างคล้ายตัว M (Bullish) หรือ W (Bearish)
• ลาก Fibonacci จาก X ไป A แล้วเช็คว่าจุด B อยู่แถว 0.618 หรือไม่
• ตรวจสอบจุด C ว่าอยู่ระหว่าง 0.382 – 0.886 ของ AB
• จุด D ควรอยู่ระหว่าง 1.272 – 1.414 (หรือสูงสุด 1.618) ของ BC
• ยืนยันอีกครั้งด้วยการลาก Fibonacci จาก X ไป A จุด D ต้องอยู่ราว 0.786 (หรือไม่เกินกว่านี้)
• เมื่อครบเงื่อนไข ให้เปิดออเดอร์ตามเทรนด์หลักที่เริ่มจาก XA
• สำหรับฟอเร็กซ์ ให้ตั้ง Stop loss ไว้เหนือ/ใต้จุด D

รูปแบบ Gartley Butterfly – วิธีระบุและใช้งานรูปแบบฮาร์โมนิคอย่างถูกต้อง

รูปแบบ “Gartley Butterfly” เป็นรูปแบบกลับตัว (Reversal Pattern) ที่ช่วยให้เราเข้าออเดอร์ได้ตั้งแต่เริ่มกลับแนวโน้ม โดยมีทั้งฝั่ง Bullish และ Bearish เช่นเดิม:

Butterfly เป็นรูปแบบฮาร์โมนิคที่ค่อนข้างพบบ่อย และให้สัญญาณที่มีคุณภาพ จุดเด่นคือมีความใกล้เคียงกับ Gartley และ Bat แต่ต่างกันในสัดส่วนบางประการ

เริ่มจากขา XA เป็นคลื่นแรง (ใน Bullish คือราคาพุ่งขึ้น, ใน Bearish คือราคาดิ่งลง) จากนั้นราคาจะย้อนกลับมาตรงจุด B ซึ่งอยู่ที่ระดับ 0.786 ของ XA:

ต่อมาคำนวณตำแหน่ง C และ D:

• C ควรอยู่ที่ 0.382 – 0.886 ของ AB
• D จะอยู่สูงกว่า (ถ้าเป็น Bearish) หรือต่ำกว่า (ถ้าเป็น Bullish) จุด X โดยมีระยะในช่วง 1.618 – 2.618 ของ BC และยังควรใกล้เคียง 1.272 ของ XA

ในรูปแบบนี้ ขา CD มักจะยาวที่สุด และอาจมีการสวิงย่อยระหว่างทางหลายครั้ง ต้องไม่ลืมเช็ค Fibonacci จาก X ไป A ว่าจุด D ควรอยู่บริเวณ 1.272 (หรือใกล้เคียง) เพื่อยืนยันความถูกต้องของรูปแบบ:

เป้าหมายการเทรด (Target) ของ Butterfly:

• เป้าหมายใกล้ คือระดับจุด B
• เป้าหมายไกล คือระดับจุด A

วิธีระบุและเทรดรูปแบบฮาร์โมนิค Gartley Butterfly อย่างถูกต้อง

สรุปสั้นๆ กับรูปแบบ “Gartley Butterfly” ซึ่งเป็นรูปแบบกลับตัว:

• มองหาขา XA ที่เด่นชัด (ราคาวิ่งแรงขึ้นหรือลง)
• จุด B ต้องอยู่ราวระดับ 0.786 ของ XA
• จุด C อยู่ระหว่าง 0.382 – 0.886 ของ AB
• จุด D อยู่ระหว่าง 1.618 – 2.618 ของ BC และควรอยู่ที่ประมาณ 1.272 ของ XA (ตำแหน่งจุด D ต้องสูงกว่าจุด X ถ้าเป็น Bearish หรือ ต่ำกว่าจุด X ถ้าเป็น Bullish)
• เมื่อรูปแบบสมบูรณ์ ณ จุด D ให้เปิดออเดอร์กลับทิศ (Reversal) ในทิศเดียวกับขา XA
• เป้าหมายใกล้คือจุด B เป้าหมายไกลคือจุด A
• สำหรับเทรดฟอเร็กซ์ วาง Stop loss ไว้แถวจุด D

รูปแบบ Crab – รูปแบบฮาร์โมนิคกลับตัว

“Crab” (ที่ได้ชื่อเพราะขา CD มันยาวคล้ายขาปู) เป็นรูปแบบที่คล้ายกับ “Gartley Butterfly” มาก โดยเป็นรูปแบบกลับตัวเช่นกัน มีทั้งขาขึ้นและขาลง แต่จุดเด่นคือขา CD ที่ยาวกว่าปกติ หากใน Butterfly จุด D จะอยู่ประมาณ 1.272 ของ XA แต่ใน Crab จุด D จะยาวไปได้ถึง 1.618 ของ XA:

เริ่มต้นการค้นหารูปแบบจากขา XA เช่นเคย (ราคาวิ่งแรงขึ้นหรือลง) จากนั้นย้อนกลับมาเป็นจุด B ที่อยู่ในช่วง Fibonacci 0.382 ถึง 0.618

ต่อไปหาจุด C และ D:

• จุด C อยู่ระหว่าง 0.382 ถึง 0.618 ของ AB
• จุด D อยู่ระหว่าง 2.24 ถึง 3.618 ของ BC และต้องไม่เกิน 1.618 ของ XA

เมื่อ Crab สมบูรณ์ที่จุด D ให้เราเปิดออเดอร์สวนทางขา CD กลับไปในทิศทางเดียวกับ XA เป้าหมายของรูปแบบ Crab:

• เป้าหมายใกล้ คือจุด B
• เป้าหมายไกล คือจุด A

วิธีระบุและเทรดรูปแบบฮาร์โมนิค “Crab” อย่างถูกต้อง

สรุปเงื่อนไข “Crab”:

• เริ่มด้วยขา XA ที่เคลื่อนไหวแรง
• B อยู่ในช่วง 0.382 – 0.618 ของ XA
• C อยู่ในช่วง 0.382 – 0.886 ของ AB
• D อยู่ระหว่าง 2.24 – 3.618 ของ BC และต้องไม่เกิน 1.618 ของ XA
• เป้าหมายใกล้ที่จุด B และเป้าหมายไกลที่จุด A
• เปิดออเดอร์สวนทาง CD
• ถ้าเทรดฟอเร็กซ์ ให้ตั้ง Stop loss ไว้ที่จุด D

นอกจากนี้ยังมี “Deep Sea Crab” ซึ่งคล้ายคลึงกัน ยกเว้นแค่จุด B จะอยู่ที่ 0.886 (แทนที่จะอยู่ช่วง 0.382–0.618) นอกนั้นเหมือนกัน:

รูปแบบ “Bat” – รูปแบบฮาร์โมนิคที่ชี้ถึงการต่อเนื่องของเทรนด์

รูปแบบ “Bat” คล้ายกับ Gartley มาก แต่ต่างตรงที่จุด D ใน Bat จะอยู่ในระดับ 0.886 จาก XA (แทนที่จะเป็น 0.786 ใน Gartley) หมายความว่ามีการย่อลึกลงอีกหน่อย แต่ยังคงเป็นรูปแบบต่อเนื่องของเทรนด์เช่นเดียวกัน:

การเกิด Bat เริ่มจากขา XA ที่ยาว จากนั้น B จะย่อในช่วง 0.382 – 0.5 และ D จะมาหยุดที่ 0.886 ของ XA:

ในขณะที่ C จะเกิดขึ้นในช่วง 0.382 – 0.886 ของ AB และ D จะขยายจาก BC ในช่วง 1.618 ถึง 2.16:

เป้าหมายของ Bat คือการลาก Fibonacci จาก A ไป D จุดใกล้สุดคือลำดับ 0.618 ส่วนเป้าหมายไกลคือลำดับจุด A:

วิธีเทรดรูปแบบฮาร์โมนิค “Bat” อย่างถูกต้อง

สรุปเงื่อนไข Bat:

• XA เป็นขาที่เด่นชัดและยาวที่สุด
• B อยู่ในช่วง 0.382 – 0.5 ของ XA
• C อยู่ในช่วง 0.382 – 0.886 ของ AB
• D อยู่ในช่วง 1.618 – 2.618 ของ BC และไม่เกิน 0.886 ของ XA
• เป้าหมายใกล้คือ 0.618 (วัดจาก A ถึง D) และเป้าหมายไกลคือระดับจุด A
• เปิดออเดอร์ตามทิศทางของ XA
• Stop loss ในฟอเร็กซ์ วางใกล้จุด A

มีอีกเวอร์ชั่นที่ขา CD ยาวมากขึ้น จนจุด D อยู่ต่ำกว่าจุด X (ในกรณี Bullish) หรือสูงกว่าจุด X (ในกรณี Bearish) ถือเป็นรูปแบบที่มีการย่อเชิงลึก:

รูปแบบ “Three Movements” – รูปแบบฮาร์โมนิคกลับตัว

“Three Movements” (สามขยับ) มีพื้นฐานมาจาก ทฤษฎีคลื่นเอลเลียต (Elliott Wave) โดดเด่นตรงที่ไม่มีโครงสร้าง ABCD แต่จะมีจุดสูงสุดหรือจุดต่ำสุดหลัก 3 จุด และประกอบด้วยขา 5 ช่วงย่อย

โดยรูปแบบ Bullish จะมีลักษณะทำ Lower Low (ลงต่อเนื่อง) ส่วน Bearish จะทำ Higher High (ขึ้นต่อเนื่อง) เรียงไปจนกว่าจะครบ 3 ยอดหรือ 3 หลุม:

หัวใจของรูปแบบนี้คือมองหา 3 ยอดหรือ 3 หลุมที่ช่วงที่ 2 กับ 3 ต้องอยู่ในระยะ Fibonacci 1.272 – 1.618 ของการปรับฐานก่อนหน้า และถ้าสองยอดหรือสองหลุมหลังอยู่ในระดับเดียวกันได้ จะยิ่งเป็นสัญญาณที่ดี:

เนื่องจาก “Three Movements” เป็นรูปแบบกลับตัว เราจึงเปิดออเดอร์สวนเทรนด์เดิม สำหรับเป้าหมาย จะลาก Fibonacci จากจุดสูงสุดแรก (หรือจุดต่ำสุดแรก) มายังจุด 3:

• ถ้าเป็น Bullish ลากจากบนลงล่าง เป้าหมายแรกมักอยู่ที่ 0.618 และเป้าหมายไกลอยู่ที่ 1.0
• ถ้าเป็น Bearish ลากจากล่างขึ้นบน เป้าหมายแรกคือ 0.618 และเป้าหมายไกลคือ 1.0

วิธีเทรดรูปแบบฮาร์โมนิค “Three Movements” อย่างถูกต้อง

สรุป “Three Movements”:

• Bullish: เกิดในขาลง ทำจุดต่ำสุดใหม่ 3 ครั้ง
• Bearish: เกิดในขาขึ้น ทำจุดสูงสุดใหม่ 3 ครั้ง
• จุดที่ 2 และ 3 ต้องอยู่ในช่วง Fibonacci 1.272 – 1.618
• เป้าหมาย: ลาก Fib จากจุดเริ่มต้นถึงจุดที่ 3 เป้าหมายใกล้คือ 0.618 เป้าหมายไกลคือ 1.0
• เปิดออเดอร์สวนเทรนด์หลัก
• Stop loss (ในฟอเร็กซ์) ตั้งเหนือ/ใต้จุดสูงสุดหรือต่ำสุดสุดท้าย

รูปแบบ Shark – รูปแบบฮาร์โมนิคที่ชี้ถึงการต่อเนื่องของเทรนด์

Shark คือรูปแบบที่มีลักษณะเป็นสามเหลี่ยมขยาย (Expanding Triangle) บ่งบอกการต่อเนื่องของเทรนด์ จุดเข้าอยู่ที่จุด D อีกเช่นเคย จุดสังเกตคือ จุด C จะอยู่เหนือจุด A (ในกรณีรูปแบบ Bullish) และจุด D จะอยู่ต่ำกว่าจุด X

ความสำคัญคือ จุด D ควรอยู่ในช่วง 0.886 – 1.13 ของ XA ขณะที่จุด C ต้องอยู่ในช่วง 1.13 – 1.618 ของ AB (คือยื่นเลยจุด A ขึ้นไป):

เราจะตรวจสอบจุด C ได้ด้วยการวัด Fibonacci จาก A ไป B หาก C อยู่ประมาณ 1.13 – 1.618 ก็ถือว่าใช้ได้:

หลังรูปแบบ Shark สมบูรณ์ที่จุด D เราจะเปิดออเดอร์ตามแนวโน้มหลัก (ขา XA) ส่วนเป้าหมายจะลาก Fibonacci จาก C ไป D:

• เป้าหมายใกล้ คือ 0.618
• เป้าหมายไกล คือระดับจุด C

วิธีเทรดรูปแบบ Shark อย่างถูกต้อง

สรุป Shark:

• ลักษณะเป็นสามเหลี่ยมขยาย
• D อยู่ในช่วง 0.886 – 1.13 ของ XA
• C อยู่ในช่วง 1.13 – 1.618 ของ AB
• เป้าหมายใกล้คือ 0.618 (ลาก Fib จาก C ไป D) เป้าหมายไกลคือจุด C
• เปิดออเดอร์ที่จุด D ตามทิศทาง XA
• Stop loss (ฟอเร็กซ์) ไว้ที่จุด D

“Cipher” หรือรูปแบบฮาร์โมนิค “Reverse Butterfly”

รูปแบบ Cipher มักถูกเรียกว่า Reverse Butterfly เพราะจุดเปลี่ยนทิศทางหลักจะเกิดตรงจุด X ไม่ใช่จุด C ทั้งรูปแบบจึงลากยาวไปในเทรนด์เดียวกันตลอด ทำให้ “Cipher” เป็นรูปแบบต่อเนื่องของเทรนด์ (Trend Continuation) ที่เจอบ่อยในช่วงต้นของแนวโน้ม:

โดยส่วนมาก Cipher จะโผล่มาตอนเทรนด์เพิ่งเริ่ม หากเราจับได้เร็ว ก็จะได้ออเดอร์ต้นน้ำเลย:

ตัวอย่างด้านบนคือราคาเป็นขาลง (Bearish) ขา XA คือจุดที่ราคาวิ่งแรงครั้งแรกของเทรนด์นั้น เราจึงเตรียมเปิด Sell หลังจุด D หากรูปแบบ Cipher สมบูรณ์

เริ่มต้นเช็ค B ว่าต้องอยู่ระหว่าง 0.382 – 0.618 ของ XA จากนั้นดู C ควรอยู่ที่ 1.272 – 1.414 ของ AB:

สุดท้าย จุด D จะสิ้นสุดแถว 0.786 ของ XA พอครบเงื่อนไข เราจึงเปิด Sell ต่อเนื่องตามแนวโน้ม โดยมีเป้าหมายเป็นระดับ A และ C:

วิธีค้นหาและเทรดรูปแบบ “Cipher” อย่างถูกต้อง

สรุป Cipher:

• มักเกิดช่วงเริ่มต้นเทรนด์
• XA เป็นขาที่ยาวที่สุด
• B อยู่ช่วง 0.382 – 0.618 ของ XA
• C อยู่ช่วง 1.272 – 1.414 ของ AB
• D อยู่ช่วง 0.786 ของ XA
• เป้าหมาย: ใกล้คือ A ไกลคือ C
• เปิดเทรดตามแนวโน้ม (เดียวกับ XA)
• Stop loss (ฟอเร็กซ์) ตั้งใกล้จุด X

อินดิเคเตอร์สำหรับรูปแบบฮาร์โมนิคในการเทรด

เพื่อให้ชีวิตง่ายขึ้น ไม่จำเป็นต้องมานั่งคำนวณทุกจุดด้วยมืออย่างเดียว บางแพลตฟอร์มเทรดมีเครื่องมือช่วยวาดรูปแบบฮาร์โมนิคพร้อมคำนวณสัดส่วน Fibonacci ให้ เช่น บน TradingView หรือโปรแกรมอื่นๆ ที่มี Drawing Tools สำหรับรูปแบบเหล่านี้:

นอกจากนี้ ยังมีอินดิเคเตอร์บน MetaTrader 4 ที่จะสแกนหารูปแบบฮาร์โมนิคให้อัตโนมัติ:

ผู้เขียนยังไม่มีโอกาสทดสอบอินดิเคเตอร์นี้อย่างละเอียด แต่จากรีวิวหลายๆ เสียงพบว่าทำงานได้ดีพอสมควร มันจะช่วยบอกตำแหน่งสิ้นสุดของรูปแบบ (จุด D) เพื่อให้เราตัดสินใจจุดเข้าเทรดเอง (อย่าลืมดูเป้าหมายกำไรด้วย)

ดาวน์โหลดอินดิเคเตอร์ได้ที่นี่: Download harmonic patterns indicator

ข้อเสียของรูปแบบฮาร์โมนิคในการเทรด

แม้ว่ารูปแบบฮาร์โมนิคจะดูน่าสนใจ แต่ก็มีข้อเสียเล็กน้อย นั่นคือ หากเทรดเดอร์ยึดติดกับรูปแบบฮาร์โมนิคเพียงอย่างเดียว ก็อาจพลาดโอกาสจากการเคลื่อนไหวเทรนด์แรงๆ ที่ไม่ได้สร้างรูปแบบฮาร์โมนิคชัดเจน ซึ่งหมายถึงพลาดโอกาสทำกำไรอื่นๆ

อีกทั้งรูปแบบฮาร์โมนิคมักใช้เวลาพอสมควรในการรอให้สมบูรณ์ เทรดเดอร์ต้องอดทนมาก และต้องมีความเข้าใจทั้งเรื่อง Fibonacci การดูกราฟ และการวิเคราะห์ Price Action หากขาดประสบการณ์ก็อาจสับสนหรือมองข้ามรูปแบบบางช่วงได้

ยิ่งไปกว่านั้น รูปแบบฮาร์โมนิคแทบทั้งหมดพึ่งพาการรอจุด D ซึ่งเป็นจุดกลับทิศ (หรือจุดต่อเนื่อง) ดังนั้นเราต้องระบุจุดกลับตัวได้ค่อนข้างแม่น หากเข้าช้าหรือไม่แน่ใจ จุดเข้าอาจไม่สวย อาจพลาดช่วงราคาดีๆ ไป

เรื่องข้อมูลและกฎการสร้างรูปแบบที่ดูซับซ้อน (มีหลายสัดส่วนที่ต้องจำ) ก็อาจทำให้มือใหม่รู้สึกว่า “จะเยอะไปไหน” ซึ่งเป็นเรื่องปกติ เพราะผู้เขียนเองก็เคยมีอาการ “งงเป็นไก่ตาแตก” ตอนเริ่มต้นศึกษารูปแบบฮาร์โมนิคครั้งแรก

อย่างไรก็ตาม เมื่อศึกษาจนเข้าใจ การใช้รูปแบบฮาร์โมนิคจะเปิดมุมมองใหม่ว่าตลาดมีความสมมาตรในหลายๆ จุด ช่วยให้เราวางกลยุทธ์ได้แม่นขึ้น และหาจุดเข้าที่มีความเสี่ยงต่ำได้ เมื่อจับคู่กับ แนวรับ-แนวต้าน หรือ แท่งเทียนรูปแบบต่างๆ หรือ Price Action Candlestick Patterns ก็ช่วยยืนยันการกลับตัวได้ไวขึ้น

รูปแบบฮาร์โมนิคในการเทรด: บทสรุป

รูปแบบฮาร์โมนิคเป็นหลักฐานว่าราคามักเคลื่อนที่แบบสมมาตรตามอัตราส่วนต่างๆ นั่นหมายความว่า แม้ในความผันผวนที่ดูเหมือน “สุ่ม” ก็ยังมีจุดที่คาดเดาได้ผ่านสัดส่วนทางคณิตศาสตร์

กฎการสร้างรูปแบบฮาร์โมนิคอาจดูเยอะ แต่หากรูปแบบใดไม่เป็นไปตามสัดส่วนที่กำหนด ก็ควรปล่อยผ่านทันที ซึ่งวิธีนี้ช่วยคัดกรองสัญญาณหลอกได้ดีมาก

ข้อดีของรูปแบบฮาร์โมนิค:

• อัตราความแม่นยำของสัญญาณค่อนข้างสูง
• เกิดได้บนทุกกรอบเวลา
• หลังรูปแบบสมบูรณ์ มักมีเป้าหมายอย่างน้อยที่จุดใกล้สุด (เช่น 0.382 หรือ 0.618) ทำให้เทรดเดอร์วางแผนทำกำไรได้ง่าย
• ผสานกับเครื่องมือวิเคราะห์อื่นๆ ได้ดี

ข้อเสียของรูปแบบฮาร์โมนิค:

• ซับซ้อน ต้องใช้ความเข้าใจเรื่อง Fibonacci และการตีความกราฟ
• มือใหม่อาจหาตำแหน่งรูปแบบได้ยาก
• บางครั้งรูปแบบบนกรอบเวลาต่างกันอาจให้สัญญาณขัดแย้ง
• ต้องอาศัยความรู้เรื่อง แนวรับ-แนวต้าน และ Price Action Candlestick Patterns เพื่อช่วยยืนยันจุดกลับตัว
• ในออปชั่นไบนารี กว่าจะเกิดรูปแบบต้องรอนาน อาจพลาดโอกาสทำกำไรอื่น